درسهای ماندگار؛ نگاهی نو و گذرا به نهج البلاغه

درس آموز این کتاب یکی از بزرگترین بندگان شایسته خداست که به اعتراف دوست و دشمن الگوی بشریت و نمونه ای برتر از انسان کامل است. درباره بزرگی شخصیت حضرت امیر مومنان، علی (ع) و خصوصیات و صفات بی نظیر او، بیش از هر شخصیت دیگری گفته و نوشته اند و شگفت اینکه سرانجام، همه آنها نیز اقرار کرده اند که شناخت آن بزرگوار و توصیف او برای کسی ممکن نیست.

در روایتی پر رمز و راز از پیامبر گرامی (ص) نقل شده است که «خدا را، آنگونه که باید، کسی جز من و علی نشناخت؛ همانگونه که مرا جز خدا و علی نشناخته اند و بالاخره علی را نیز، آنگونه که هست، کسی جز خدا و من نشناخته است.»

کتاب فضل تو را آب بحر کافی نیست
که ترکنی سر انگشت و ورق بشماری

با این حال، آنچه به عنوان هدف اصلی از یادکرد فضائل و تاریخچه زندگانی چنین بزرگانی نباید فراموش کرد، نزدیک کردن خود و جامعه به وضعیت مطلوب و آرمانی آنان است. البته آن حضرت، خود نیز به این حقیقت اشاره داشته اند که «هیچ اندیشه بلند پروازی به بلندای کوه بزرگی من نمی رسد» و «شما نمی توانید چون من باشید.» اما این واقعیت نمی تواند و نباید ما را از نردیک شدن به قله معرفت او باز دارد؛ چرا که حضرتش در ادامه فرموده است: «اما مرا با پارسایی، پاکدامنی، کوشش و درست کرداری خود یاری کنید.»

با این مقدمه، به نظر می رسد مروری بر ضروری ترین درس های آن پیشوای عدالت گستر، برای امروز ما خالی از فایده نباشد.

1-نخستین نیاز همیشه ما، بازگشت به سوی خدا و معنویت و پالایش روح از خود خواهی و بد اندیشی است. امیرمؤمنان بارها تأکید کرده است که قبل از هر چیز« عبدالله» و مطیع پروردگار خویش است و در راه خشنودی خا لق،به رضایت هواداران و اطرافیان اهمیت نمی دهد.در اوج سختی های روزگار و یا گرفتاری های حکومتی،لحظه ای از یاد خدا غافل نمی شود و نماز او مصداق تام معراج مؤمن و هم نشینی او با خداست.نه کامیابی ها و پیروزی ها و نه ناکامی ها و شکست های ظاهری،هیچ یک نتوانست رشته پیوند و محبت این بنده مخلص خدا را با محبوب خود پاره یا لرزان کند و همین سنگ بنای موفقیت های او در دنیا و آخرت است که باید سرمشق همه ما و به ویژه جوانان نیک سرشت باشد….

*****
خدایا! بر من ببخش آنچه را که از من بدان داناتری، و اگر بدان بازگشتم تو به بخشایش بازگرد -که بدان سزاوارتری-.

خدایا! بر من ببخشا وعده هایی را که نهادم و آن را نزد من وفایی نبود؛ و بیامرز آنچه را به زبان به تو نزدیکی جستم و دل راه مخالف آن پیمود.

خدایا! بر من ببخشای نگاههایی را که نباید، و سخنانی را که به زبان رفت و نشاید، و آنچه دل خواست و نبایست و آنچه بر زبان رفت از ناشایست.

من الله التوفیق و علیه التکلان
محسن اسماعیلی

لازم به ذکر است این کتاب قبلا در دو شماره توسط انتشارات سروش به چاپ رسیده است.