اسماعیلی در ابتدا و در پاسخ به سؤال مجری برنامه مبنی بر اینکه آیا رسانه‌‌ها باید به موضوعاتی نیز خلاف اخلاقی اخیر در فوتبال بپردازند یا خیر؟ گفت: نکته‌ای که باید در این‌باره گفت، این است که در صورت پرداختن به این گونه مسائل باید چگونه به آن بپردازند. یعنی ممکن است بگویم باید بپردازند ولی مهم آن است که “چگونه” پرداخته شود؟

عضو حقوقدان شورای نگهبان گفت: نمی‌شود مطلقا رسانه را از پرداختن به مسئله‌ای این چنین منع کرد زیرا آگاهی از آن حق مردم است؛ هزینه ورزش این کشور توسط مردم پرداخت می‌شود و جوانب مختلف این ورزش برای مردم با ارزش بوده و برای توسعه آن هزینه‌های سنگین پرداخت می‌کنند، بنابراین حق آنان است که بدانند در صحنه این ورزش و فوتبال چه می‌گذرد.

اسماعیلی افزود: پرداختن رسانه‌ها به مسئله اخلاقی اخیر در فوتبال هر چه باشد، یک جنبه حقوقی و یک جنبه اخلاقی دارد لذا باید مسائل شرعی مربوط به آن را رعایت کرد. مسئله‌ای با این اهمیت نمی‌تواند از نگاه مردم مخفی بماند، چرا‌که این موضوع به طور مستقیم از طریق رسانه پخش شد و البته ایرادی هم به رسانه متوجه نیست و اگر ایرادی باشد، با آن برنامه‌هایی است که به صورت تکرار این تصاویر را منتشر کردند.

وی ‌با طرح سئوالی مبنی بر اینکه اگر در فردای این جریان به یک روزنامه یا رسانه ورزشی عکس بزرگی از این رخداد بر روی جلد خود چاپ کرده ‌و بخشی از آن شطرنجی کرده بود، دادگاه مطبوعات چه می‌کرد؟ گفت: قطعا دادگاه مطبوعات به عنوان عملی که از روی اختیار است و به عنوان اینکه قصد سویی از انتشار این تصویر داشتند، آن روزنامه را محکوم می‌کرد؛ حال سؤال این است که آیا پخش این رخداد قابل پیشگیری بوده است یا نه؟ و این باید از لحاظ فنی مورد توجه باشد.

عضو حقوقدان شورای نگهبان در ادامه این مباحث‌، در خصوص سئوالی درباره جنبه حقوقی این ماجرا‌ گفت: این موضوع از لحاظ حقوقی شاید اهمیت چندانی نداشته باشد زیرا قوانین امروز ما به حدی است که جوابگوی آن باشند. مسئله اصلی واقعیت‌های بیرونی است که در عالم خارج اتفاق می‌افتد. من شخصا از وضعیتی که در بیرون در حال اتفاق افتادن است، راضی نیستیم. نوع استفاده ما از آزادی‌های رسانه‌ای و همچنین نگاه بیرونی به رسانه‌ها نگاه مناسبی نیست، مشکل بزرگ ما این ‌است که فرهنگ رسانه‌ای در میان ما به خوبی جا نیفتاده است.

اسماعیلی ادامه داد: به دلیل اینکه هنوز فرهنگ قانون‌گرایی در کشور ما متاسفانه قوی نیست، قانون‌شکنی قبح چندانی ندارد و گاهی شکستن حدودهای حقوقی زرنگی محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: ما علاوه بر آنکه هنوز چگونگی استفاده از آزادی‌های قانونی را یاد نگرفته‌ایم، همچنین یادنگرفته ایم که با تخلفات قانونی چگونه باید برخورد کنیم که این متاسفانه در بخش رسانه‌ای کشور هم وجود دارد.

در ادامه اسماعیلی در پاسخ به این سؤال که چه مقدار می‌توان شرایط محیطی رسانه‌ها را تغییر داد؟‌ گفت: شرایط محیطی را می‌توان تغییر داد ولی نباید هزینه تغییر شرایط محیطی را آنقدر بالا برد که کسی اقدام به آن کار نکند.

عضو حقوقدان شورای نگهبان با انتقاد از رفتار برخی مسئولان و نهادها، اظهار داشت: ما گاهی می‌بینیم که یک خبر دارای ارزش خبری بالا پخش می‌شود، بعد همین خبر تکذیب می‌شود و چون نمی‌توانند با منبع خبر برخورد کنند، با خبرنگار منتشر کننده برخورد می‌کنند‌ که این کار با فعالیت حرفه‌ای خبرنگار سازگار نیست لذا فکر می‌کنم می‌توان‌ این تغییرات را ایجاد کرد.

اسماعیلی این سوال را مطرح کرد‌ که ‌آیا مثلاً بخش خبری ۲۰:۳۰ همان جسارت فعالیت‌ سال‌های اولیه را دارد و یا مجبور نشده است که قواعد رایج عرفی و نه حقوقی شرایط محیطی را بپذیرد. اگر خبرنگار احساس کند راجع به هر چیزی که می‌خواهد صحبت کند، باید چند جا را مواظب باشد، این خبرنگار جسارت ‌‌خود را از  دست می‌دهد و نمی‌تواند خلاقیت داشته باشد. ما ‌‌مانند هر حرفه‌ای دیگری که فرصت خطا را به افراد می‌دهیم، باید برای کارکنان حوزه رسانه نیز این فرصت را بدهیم.

وی گفت: البته بحث فقط قانون نیست بلکه برخی از این رفتارها دست رسانه و خبرنگار را می‌بندد. ما باید مقداری سعه صدر رسانه‌ای خودمان را تقویت کنیم که در این زمینه همه وظیفه دارند، ولی مسئولان نسبت به حوزه تأثیرگذاریشان مسئولیت بیشتری دارند و این نیاز به تعامل دوسویه مستقیم و مستمری میان اصحاب رسانه و مخاطبان آنها اعم از مسئولان و مردم هست.

عضو حقوقدان شورای نگهبان در ادامه توضیح داد: مشکل ما این است که قوانین موجود در عرصه رسانه در کشور ما با هم همخوان نیستند و هر کدام یک نظم را ایجاد کرده‌اند؛ محکمترین و قوی‌ترین قانون رسانی قانون مطبوعات است که ۱۰۴ سال قبل ایجاد شده است‌ ولی ‌در حوزه‌ای مانند حوزه کتاب، سینما، تئاتر، خبرگزاری‌ها و… قانون و نظم دیگری وجود دارد. یعنی درباره یک خبر ممکن است چند نوع برخورد با شما صورت گیرد. معلوم می‌شود این کار و سیستم اشکال دارد. برخی معتقدند قانون جامع مطبوعات در رسانه‌ها شدنی نیست زیرا انواع رسانه‌ها متفاوت است در حالی که بحث بر سر این نیست که شکل رسانه‌ها شبیه شود بلکه بحث این است که نظم واحدی در این حوزه صورت گیرد.

اسماعیلی متذکر شد: شاید در برخی جاها خلأ قانونی داشتن ضرر کمتری از داشتن قانون با عجله پرشتاب باشد لذا تأکید ما بر اینکه قانون جامع رسانه‌ها باید تصویب شود، نباید به این معنا باشد که با عجله و در مدت دو هفته یک قانون کامل را تصویب کنیم زیرا که در این صورت مشکلات زیادی ایجاد می‌شود.

وی افزود: تا به امروز بررسی کرده‌ایم که قانون مطبوعات کشور ما در پنج مرحله عوض شده ‌و ده‌ها بار اصلاح شده است. همیشه این قانون زمانی عوض شده است که یک نوع عجله و شتاب و نوعی بحران در کشور بوده ‌و این فشار موجب شده است که بروند قانون مطبوعات را عوض کنند لذا من توصیه دارم که این قانون با حوصله بررسی شود و با عجله اقدام به تصویب آن نشود.

عضو حقوقدان شورای نگهبان گفت: در برنامه چهارم توسعه زحمت زیادی کشیده شد و در سال ۸۴ به مسئولان ضرب‌الاجل داده شد که لایحه این قانون داده شود‌ ولی تا امروز قدمی در این زمینه برداشته نشده است. علت لایحه بودن این است که کار کارشناسی بیشتری روی آن انجام می‌شود و دارای پختگی بیشتری است. این کار به دلایل زیادی هنوز انجام نشده ‌ولی معتقدم نباید عجله‌ای هم برای تصویب آن انجام داد.